مشابه دیگر ابزارهای ساخت بشر، حضور در شبکه های اجتماعی در کنار مزایا و فرصت هایی که دارد، معایب و تهدیدهایی را نیز شامل می شود. شایعه پراکنی، نقض حریم خصوصی افراد، اختلافات خانوادگی ناشی از افراط در استفاده، ایجاد دوستی های خارج از عرف و چارچوب خانوادگی، حمله به اعتقادات مذهبی و دینی، سوءاستفاده از اطلاعات شخصی افراد، کلاهبرداری مالی، کاهش روابط اجتماعی، افسردگی و انزواطلبی، اعتیاد و تولید و انتشار مطالب غیراخلاقی، از تهدیدهای شبکه های اجتماعی برای جامعه است.
سلام به دوستان عزیز لاین استور، شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، به علت دسترسی آسان و کم هزینه، بخشی از زندگی واقعی بسیاری از افراد جامعه شده است. جذابیت ها و امکانات این شبکه ها از جمله تنوع در مطالب و محتواهای ارائه شده، ناشناس ماندن هویت افراد و احساس آزادی بیش از حد تعداد زیادی از کاربران، تعامل آسان و سریع بین کاربرانی که هزاران کیلومتر از هم فاصله دارند و توهم مخفی ماندن همه چیز در فضای مجازی، زمینه برخی از تهدیدات را در این شبکه ها فراهم آورده است.
در این مقاله، مواردی که سلامت جسم، روان و روابط خانوادگی و فردی افراد و سرمایه های مادی و معنوی کاربران در شبکه های اجتماعی را تهدیدمی کند، بر می شماریم. بیان این تهدیدها با هدف افزایش شناخت کاربران نسبت به این موارد است. زیرا شناخت این موارد، می تواند آن ها را در یافتن روش های مقابله با این تهدیدات یاری نماید.
اعتیاد به شبکه های اجتماعی
منظور از اعتیاد روانی همان وابستگی به حضور در شبکههای اجتماعی است، که فرد تمایل دارد بهصورت مستمر و مکرر آن را انجام دهد. متأسفانه آنچه شاهد آن هستیم، این است که اغلب افراد ساعات زیادی از وقت روزانه را خود را در شبکههای اجتماعی سپری میکنند.
این افراد، درصورتی که از این محیط دور شوند، احساس نگرانی و ناراحتی می کنند. به راحتی از گوشی تلفن همراه هوشمند خود جدا نشده و حتی تا آخرین لحظات قبل از خواب در حال بررسی صفحات خود و دیگران در شبکههای اجتماعی هستند. گوشی را با خود به رختخواب میبرند و صبح که از خواب بیدار می شوند، قبل از هر چیز سری به شبکه های اجتماعی می زنند.
این مسئله که نشان از اعتیاد روانی به شبکه های اجتماعی دارد، اثرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی واقعی فرد میگذارد. افسردگی و گوشهگیری، نتیجه همین اعتیاد است. فرد به جای حضور در کنار اعضای خانواده و دوستان، ترجیح میدهد در شبکههای اجتماعی وقت خود را سپری کند.
تنوع اخبار و اطلاعات، امکان ارسال نظرات و عقاید به صورت آزادانه و مخفی شدن در پشت هویتهای ناشناس و جعلی، باعث ترغیب حضور بیشتر اغلب افراد در شبکه های اجتماعی می شود. کاری که پس از مدتی تکرار به عادت تبدیل شده و اعتیاد و انزوای شخص را به دنبال دارد.
به طور کلی کاهش فعالیت های اجتماعی، افت تحصیلی، تنش عصبی، گرایش به فرار از خانه، گرفتاری در مسائل غیر اخلاقی و تفریحات ناسالم، عدم مسئولیت پذیری، افسردگی و اختلالات روحی و روانی، از نتایج اعتیاد به شبکه های اجتماعی است.
پیشهاد مطالعه :
شبکه های اجتماعی چه فرصت هایی را برای کاربران ایجاد می کنند؟
افسردگی و انزواطلبی
اعتیاد به شبکه های مجازی باعث می شود تا فرد ترجیح بدهد تا وقت زیادی از ساعات روزمره خود را در این فضا سپری کند. کاربر برای اینکه در شبکه های اجتماعی فعالیت کند و مزاحمی نداشته باشد، به گوشه ای خزیده و در تنهایی در شبکه های اجتماعی مجازی سیر کند. تکرار این کار، چیزی جز انزواطلبی و افسردگی به دنبال ندارند.
کاربری که بی هدف زمان زیادی را در شبکه های اجتماعی سپری می کند یا در حال بازی های آنلاین است و یا به دنبال وضعیت زندگی دیگر افراد حاضر در این شبکه ها می گردد. متاسفانه افراد زیادی در شبکه های اجتماعی، عادت به ارائه زوایای مثبت زندگی خود هستند، کاری که باعث تحریک احساسات دیگر افراد می شود.
مقایسه کردن خود با دیگران، منظور افرادی که فقط محاسن خود را در این شبکهها بیان میکنند و معایب خود و زندگیشان را مخفی نگه میدارند و یا خود را به عنوان یک شخصیت کاملاً مثبت به دیگران معرفی می کنند، افسردگی فرد دنبال کننده را به همراه دارد.
مواجهه با کاربران همیشه شاد و راضی از زندگی، و مواجهه با قسمت های خوب زندگی دیگران، باعث نارضایتی فرد از زندگی خود میشود. این مسائل باعث میشود تا فرد احساس عزت نفس پائینی کرده و خود را از دیگران پائینتر بپندارد.
حداقل تاثیر این مقایسه غلط، افسردگی است. و در موارد حادتر فرد به هر کاری دست میزند تا جایگاهی، مشابه جایگاه دیگران پیدا کند. درحالیکه بسیاری از این جایگاههای نشان داده شده، دروغ و کذب هستند.
از طرف دیگر، افرادی که به موفقیت رسیده و نتایج زندگی خود را با دیگران به اشتراک می گذارند، ممکن است برای رسیدن به این موقعیت تلاش کرده باشند. بنابراین دیگر کاربرانی که این موفقیت ها را مشاهده می کنند، نباید فقط به ظواهر توجه کنند، بلکه سال ها سختی، صبوری و تلاش فرد را نیز باید در نظر بگیرند.
تهدید بازی های نامناسب
در کنار دریافت اخبار و اطلاعات و ارتباط با دیگر افراد، یکی از بیشترین دلایل کاربران در این فضا استفاده از جنبه های سرگرمی از جمله بازی های آنلاین موجود در شبکه های اجتماعی است.
برای بسیاری از افراد، پرسه زدن در سایت ها و صفحات اجتماعی افراد مختلف، مخصوصاً افراد مشهور مانند بازیگرها، فوتبالیست ها و یا افراد ثروتمند و … نوعی سرگرمی محسوب می شود.
آمار سایت ها و شبکه های اجتماعی بیانگر این واقعیت است که متاسفانه اغلب افراد جامعه ما، شبکه های اجتماعی را به عنوان یک جایگزین برای تفریح و سرگرمی در زندگی واقعی خود انتخاب کرده اند.
اما تعداد زیادی از افراد در کنار این، بازی های آنلاین را برای سرگرم کردن خود انتخاب می کنند. بسیاری از بازی ها که در ظاهر جنبه سرگرمی و بازی دارند، بر رفتار، عقیده و سلامت فکر و روح افرادِ درگیر در بازی تاثیر می گذارند.
علاوه بر اینکه کاربر هنگام سرگرم شدن با بازی های آنلاین، سرعت گذشت زمان و وقت را احساس نمی کند، بلکه در حین بازی، از رفتار شخصیت های بازی تاثیر می پذیرد، خشونت، حس برتری، غارت و چپاول و… از تاثیرات بازی های فضای مجازی است.
متاسفانه برخی از بازی های به ظاهر جذاب که در آن افراد با یکدیگر کتک کاری و زورآزمایی می کنند، روحیه خشونت و پرخاشگری را در افراد، مخصوصاً کودکان و نوجوانان تقویت می کنند. برخی از بازی ها مانند نهنگ آبی، نتیجه ای جز خودکشی افراد درگیر در بازی را به دنبال ندارد.
بسیاری از بازی های آنلاین اگر ترسناک هم نباشند، باعث اعتیاد می شوند. وقتی فرد در این بازی ها به سرعت پیشرفت می کند و امتیاز می گیرد، ترغیب می شود تا بیشتر ادامه دهد و این باعث وابستگی فرد به بازی می گردد.
تهدید امنیت اشخاص و جامعه
امنیت مسئله مهمی است که در ذهن افراد و در بین جوامع، جایگاه ویژهای دارد. هیچ عنصری برای پیشرفت، توسعه و تکامل یک جامعه و همچنین شکوفایی استعدادها، مهمتر از عنصر امنیت نیست.
توسعه اجتماعی، خلاقیت و فعالیت ارزشمند، بدون وجود امنیت امکانپذیر نیست. مسئله امنیت در شبکه های اجتماعی نیز که بخشی از زندگی واقعی افراد جامعه را تشکیل میدهند، بر روابط، فرهنگ، اقتصاد و مسائل اجتماعی و اعتقادی تاثیر گذار است.
اگر امنیت در این شبکهها برقرار نباشد، امکان استفاده از مزیت های فراوان آن حاصل نمیشود و اطلاعات شخصی، پول و تجارت الکترونیک و خدمات به کاربران و … همه در معرض سوءاستفاده های مادی و معنوی قرار می گیرند.
سوءاستفاده از عکس، ویدئوها و اطلاعات شخصی افراد، کلاهبرداری از طریق درگاههای پرداخت جعلی، سرقت اطلاعات بانکی و اطلاعات شخصی از مسائلی است که امنیت افراد را در شبکههای اجتماعی تهدید می کند.
سرقت اطلاعات شخصی
سرقت اطلاعات شخصی و سپس اخاذی یکی از بیشترین روش های کلاهبرداری است که مخصوصاً دختران و زنان را تهدید می کند. متاسفانه برخی از خانم و دختران ، عکس ها و فیلم های شخصی از خود و یا اعضای خانواده تهیه می کنند و در گروهای دوستانه و یا خانوادگی و یا در صفحه شخصی خود منتشر می کنند.
برخی از افراد با هک کردن و یا دسترسی به این عکس ها و فیلم ها، به دنبال هتک حرمت و یا تهدید به انتشار آن ها می باشند. و از این طریق از فرد و یا خانواده اش اخاذی می کنند.
تهدید سلامت جسمانی و اخلاقی
همانطور که بیان گردید، حضور مداوم و بی هدف در شبکه های اجتماعی، باعث وابستگی و اعتیاد نوجوانان می شود. مسئله ای که بر سلامت جسم آن ها نیز تاثیر می گذارد. کیفیت پایین خواب، چاقی و کم تحرکی، آسیب به چشم از جمله برخی از آسیب های حضور مداوم در شبکه های اجتماعی است.
همچنین طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، قرار گرفتن در معرض امواج وای فای به مدت زمان طولانی، به شدت برای سلامت قلب، مغز، کلیه ها و مناطق مرطوب بدن، اثرات منفی دارد. و ناباروری در زنان و مردان آینده جامعه را به دنبال خواهد داشت.
دسترسی به صفحات و سایت های غیر اخلاقی بر باور، اعتقادات و اخلاق افرادتاثیر سوء دارد. متاسفانه در برخی از شبکه های اجتماعی و سایت ها فیلم ها، عکس ها و مطالب غیر اخلاقی و حتی فروش اسلحه و مواد مخدر، به راحتی در دسترس کاربران قرار می گیرد.
بعلاوه به نمایش گذاشتن دارایی های مادی در شبکه های اجتماعی باعث افزایش چشم و هم چشمی در بین خانواده ها شده است. افراد به شدت تمایل دارند تا جایگاه زندگی خود را مشابه دیگران کنند، و در صورتی که موفق نشوند، چیزی جز از دست رفتن آرامش در خانه، عصبی شدن، سرخوردگی و کاهش عزت نفس به دنبال ندارد. این رفتارها باعث اثرات منفی در بین زوجین و دیگر اعضای خانواده می شود و آرامش زندگی را تهدید می کند.
پیشهاد مطالعه :
تهدید شایعات و اخبار کذب
شایعهپراکنی و انتشار اخبار کذب و جعلی یکی از مهمترین معضلات درحال گسترش در شبکههای اجتماعی است که آثار مخرب آن را بر زندگی اجتماعی مسائل اقتصادی فرهنگی و سیاسی مشاهده میکنیم.
این شبکهها جدای از مزایایی که دارند، به دلیل اینکه مورد استفاده افراد مغرض برای انتشار اخبار مورد نظرشان قرار می گیرند، بستری برای شکلگیری شایعات و اخبار دروغین در بین افراد جامعه شده است.
وجود کاربران ناشناخته، عدم اطلاعرسانی مناسب در جامعه و نبود فرهنگ استفاده صحیح از شبکههای اجتماعی باعث شده تا شایعات در این شبکهها تولید و توسط افراد مختلف نشر داده شوند. این شایعات به راحتی امنیت جامعه را به مخاطره میاندازند.
شایعات، اخبار و یا اطلاعاتی را شامل میشوند که صحت و سقم آنها تعیین و تایید نشده است. به همین دلیل زمانی که در دسترس مخاطبان قرار می گیرند، گیرنده پیام نمیتواند درستی یا نادرستی آن را تشخیص دهد.
در شبکه های اجتماعی شایعات و اخبار دروغ به آسانی منتشر می شوند، چون بازنشر آنها بسیار سریع و گسترده اتفاق میافتد. ضمن اینکه کنترل مستقیم بر محتوای تولید شده در شبکه اجتماعی وجود ندارد و هر کاربر میتواند تولیدکننده و نشر دهنده اخبار باشد، بدون اینکه صلاحیت تولید محتوا را داشته باشد.
برخی از افراد فقط برای سرگرمی اقدام به تولید یا بازنشر اخبار کذب و شایعه می کنند. درحالیکه در اثر این شایعات، آبرو، اعتبار و یا سرمایه اجتماعی افراد و گروههای خاصی از بین میبرد یا سلامتی آنها در معرض تهدید قرار می گیرد.
شایعات و اخبار دروغ، حس نا امیدی و خشونت را در جامعه پراکنده میکند و حتی با ناکارآمد جلوه دادن یک نظام سیاسی، مردم را به ایجاد آشوب تشویق میکند. هم چنین سازمانهایی که برای خنثی کردن پیامدهای این شایعات فعالیت می کنند، هزینههای مالی و انسانی سنگینی را متحمل می شوند.
تهدید اخبار بد و اضطراب آور
سرعت بالای شبکه های اجتماعی در انتشار اخبار مختلف مخصوصاً اخبار بد اثرات روانی منفی بر روی کاربران و حتی افراد جامعه قرار می دهد. اخبار منفی از جمله سیل، زلزله، آتشسوزی، جنگ، تورم و مشکلات اقتصادی، تحریم و در زمان حال شیوع ویروس کرونا، امنیت روانی کاربران شبکههای اجتماعی را در محاصره قرار داده است و اثرات منفی بر روح و روان آنها وارد می آورد.
طبق نظر روانشناسان، قرار گرفتن مداوم در معرض اخبار بد و برنامههای مختلف باعث ترشح هورمون استرس، تضعیف سیستم ایمنی، افزایش افکار منفی، درهم ریختگی ذهن، کاهش قدرت یادگیری، ناامیدی از زندگی، بیتفاوتی نسبت به وقایع منفی و حس درماندگی در برابر حوادث بد در افراد می شود.
افزایش هنجارشکنی و فساد اخلاقی
امکان ناشناس ماندن هویت کاربران و احساس آزادی بیقید و شرط، در کنار عدم مدیریت بخش زیادی از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی از سوی نهادهای دولتی، باعث شده تا افراد هنجار شکن از این فضا برای انتشار مطالب، عکسها و فیلمهای غیراخلاقی استفاده کنند.
دوستی های خارج از چارچوب و تماشای فیلم ها و محتواهای غیر اخلاقی، باعث از بین رفتن ارتباطات سالم زناشویی شده است. آمارها نشان می دهد که یکی از مهمترین دلایل طلاق در سال های اخیر، نه تنها در ایران بلکه در کشورهای مختلف، برقراری رابطه با جنس مخالف از طرف یکی از زوجین، از طریق شبکه های اجتماعی فضای مجازی است.
حضور کاربران مختلف از سراسر جهان با عقاید متفاوت در این شبکهها، زمینه تاثیرگذاری بر افکار و عقاید دیگران را فراهم کرده است، به گونهای که فرهنگ و آداب رسوم برخی از مناطق تحت تاثیر شبکههای اجتماعی یا به فراموشی سپرده شده و یا با آداب و رسوم عجیب و غریبی در جامعه جایگزین شده است. که با فرهنگ قبلی جامعه همخوانی ندارد. مانند جشن طلاق، جشن عروسی و تولد های عجیب و غریب، و مراسم هایی که هرگز در فرهنگ و آداب رسوم نه تنها کشور ما، بلکه بسیاری از کشورها هیچ جایگاهی ندارند.
پیشهاد مطالعه :
اتلاف وقت و عمر
مهمترین آسیبهای شبکههای اجتماعی و فضای مجازی، از دست رفتن عمر و وقت باارزش کاربران است. جذابیت و دسترسی همزمان به موضوعات متنوع در شبکههای اجتماعی، باعث میشود که کاربران گذشت زمان را احساس نکنند.
اگر از فردی که ساعتها در شبکه اجتماعی حضور دارد، سؤال شود چقدر از وقت خود را صرف این فضا کرده، اکثر مواقع زمانی بسیار کمتر از زمان واقعی حضور خود را بیان می کند. زیرا همانطور که گفته شد، محصور شدن فرد در اخبار و اطلاعات متنوع و موضوعات گوناگون که با جذابیت های خاصی ارائه می شوند، باعث میشود تا هنگام حضور در شبکه های اجتماعی، وی گذشت زمان را احساس نکند.
نتیجه این عدم مدیریت زمان، چیزی جز اتلاف عمر، افت عملکرد تحصیلی دانش آموزان و افت عملکرد شغلی افراد جامعه را به دنبال ندارد. زیرا مغز هنگام کار با اطلاعات گسترده و متنوع دچار ضعف شده و قدرت تحلیل و استدلال آن کاهش مییابد.
علاوه بر اتلاف عمر و وقت، قرار گرفتن مغز در معرض اطلاعات زیاد شبکههای اجتماعی، باعث تضعیف حافظه بلندمدت افراد نیز می شود. زیرا شخص فقط به صورت تیتروار، هر روز مطالب متنوعی را در رابطه با موضوعات گوناگون مشاهده میکند و تقریباً هیچکدام از آنها وارد حافظه بلندمدت وی نمیشوند.
اگر از خودتان سوال کنید، از بین تمام اطلاعاتی دریافتی از شبکه های اجتماعی در کدام زمینه تسلط دارید، شاید بهراحتی پاسخ دهید، بسیاری از اطلاعات دریافتی را هرگز به خاطر نمیآورید.
همچنین پژوهشگران اثبات کردهاند که حضور مداوم، بدون نظارت والدین و و قرار گرفتن در معرض محتوا های مختلف، باعث تاخیر در بلوغ فکری و عقلی کودکان و نوجوانان و بروز بلوغ جنسی زودرس در آنها میشود.
اعتیاد به شبکه های اجتماعی میتونه ضرر های بدی به زندگی به افراد بزنه
این اعتیاد میتونه عمر آدم رو به باد بده
واقعا مطلب تاثیر گذاری بود، خدا قوت
بنظرم هرچیزی زیاد از حدش ممکنه آسیب بزنه بهمون مثل شبکه های اجتماعی که از حد بگذره ممکنه خیلی آسیب بزنه هرچیزی به اندازش
سلام به شما دوست عزیز. مرسی از نظر شما موفق باشید .
مطلب مفیدی بود… متاسفانه اعتیاد و وابستگی به شبکههای اجتماعی مخصوصا به اینستا خیلی زیاد شده هرکی میبینم سرش تو گوشی و اینستاست… بعضیام که همش تصاویر خصوصی شان را منتشر مکنن …