طرح کسب و کار (طرح تجاری) چیست؟

اگر بخواهیم لیستی از متداول‌ترین اصطلاحات حوزه‌ی کارآفرینی تنظیم کنیم، باید در کنار ایده و محصول و خلاقیت و ریسک، حتماً جایی را هم به Business Plan یا طرح کسب و کار یا طرح تجاری) درنظر بگیریم .

خیلی از کلمات و اصطلاحات،‌ با تکرار فراوان، معمولاً معنا و کارکرد اصیل و واقعی خود را از دست می‌دهند.

واژه‌هایی که به صورت گسترده رواج پیدا می‌کنند، تقریباً با میانگین فهم و درک تمام کسانی که آن واژه را به کار می‌برند معنا خواهند شد.

طرح کسب و کار هم، تا حد زیادی به چنین وضعیتی گرفتار شده است.

در ادامه چند مورد از مهم‌ترین نکات مربوط به تنظیم طرح کسب و کار را با هم مرور می‌کنیم:

پیشنهاد مطالعه :

بوم مدل کسب و کار چیست؟

طرح کسب و کار و کاربرد آن

در عصر حاضر به طرح کسب و کار بیشتر به عنوان یک پروژه نگاه می‌کنند. گزارشی که باید در مدتی محدود و مشخص (معمولاً در حد چند هفته)‌ تنظیم شود و پس از آن، به سراغ سایر مراحلِ کارآفرینی برویم.

این نظر ، از زمانی رایج شد که بانک‌ها و سرمایه گذاران حقیقی یاد گرفتند که برای مشارکت در سرمایه گذاری، از کارآفرینان طرح کسب و کار بخواهند.

به این ترتیب، طرح کسب و کار، برای بسیاری از کارآفرینان به یک طرح توجیهی برای دریافت سرمایه تبدیل شد.

تنظیم طرح کسب و کار / دو اشتباه جدی در تنظیم کسب و کار

پیشنهاد مطالعه :

روانشناسی کسب و کار چیست؟

وقتی به طرح کسب و کار، به عنوان طرحی برای توجیه سرمایه گذار نگاه کنیم، عملاً دو نتیجه‌ی ناگزیر هم با آن همراه خواهد شد:

تنظیم طرح کسب و کار، به پروژه‌ای کوتاه مدت تبدیل می‌شود

باید زودتر طرح را تنظیم کنیم تا به سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی بدهیم و او قانع شود سرمایه مورد نیاز را در اختیار ما قرار دهد تا ما بتوانیم به سراغِ اصل کار برویم.

در این نگاه، تنظیم طرح تجاری یا طرح کسب و کار، یک اتفاق فرعی ناگزیر است که باید سریع‌تر از آن عبور کنیم.

طرح کسب و کار، به یک برنامه‌ی صوری تبدیل می‌شود

وقتی می‌خواهیم سرمایه جذب کنیم، باید سرمایه گذار را قانع کنیم که طرح ما، بهترین گزینه در میان گزینه‌های اوست. بنابراین، احتمالاً ترغیب می‌شویم که اعداد و ارقام و برآورد‌ها را بسیار خوش‌بینانه – یا حتی دروغین – تنظیم کنیم تا مطمئن شویم جذاب‌ترین گزینه روی میز او خواهیم بود.

قسمت تلخ ماجرا این است که احتمالاً تمام افرادی که طرح کسب و کار تنظیم کرده‌اند، منطق مشابهی داشته‌اند و الان روی میز سرمایه گذار، مجموعه‌ای از طرح های تجاری دروغ و اغراق شده قرار دارد.

طرح کسب و کار، یک برنامه است

پیشنهاد مطالعه :

قدمهایی برای موفقیت در کسب و کار الکترونیکی

کافیست نگاهی دقیق‌تر به عبارت Business Plan بیاندازید. اصطلاح Planning و برنامه ریزی برای ما ناآشنا نیست.

طرح کسب و کار، یک برنامه است، درست مانند هر برنامه‌ی دیگری که در زندگی تنظیم می‌کنیم.

همه‌ی آنچه در مورد برنامه و برنامه ریزی گفته می‌شود در مورد طرح کسب و کار یا همان طرح تجاری هم مصداق دارد:

همه کمابیش می‌دانند که برنامه ریزی خوب و مفید است. اما افراد کمی واقعاً اقدام به برنامه ریزی می‌کنند. در مورد طرح کسب و کار هم، تقریباً همه بر مفید بودنش اذعان دارند، اما کمتر کسی به سراغ آن می‌رود.

عده‌ای که در برنامه ریزی تنبل هستند یا تجربه‌ی ناموفقی داشته‌اند، همواره تاکید می‌کنند که این کارها بی‌خاصیت است و بهتر است زودتر دست به عمل بزنیم. در مورد طرح تجاری یا طرح کسب و کار هم، دقیقاً چنین نقدی را می‌شنوید.

گاهی اوقات، صرفاً برنامه ریزی می‌کنیم، تا وجدان آسوده‌تری داشته باشیم. برایمان تعهد به برنامه مهم نیست. فقط می‌خواهیم بگوییم: برنامه ریزی هم کردیم و نشد. طرح کسب و کار هم، برای برخی از کارآفرینان چنین کاربردی دارد.

گاهی اوقات، صرفاً می‌گوییم برنامه ریزی کرده‌ایم تا دل دیگران (خانواده، همکاران، دوستان)‌ را به دست بیاوریم. طرح کسب و کار هم، گاه صرفاً برای به دست آوردن دل سرمایه گذاران یا شرکا تنظیم می‌شود.

پیشنهاد مطالعه :

اصول کلیدی موفقیت در کسب و کار امروزی