علت استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی چیست؟

استادیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان گفت: بعد منفی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی ناشی از عدم آگاهی استفاده درست از این شبکه‌ها است.

نگین برات دستجردی اظهارکرد: شبکه‌های اجتماعی مجازی به فضایی گفته می شود که کاربران آن متعلق به یک جامعه واقعی هستند و با برخورداری از حقوق یکسان در فضای اینترنت گردهم می‌آیند، و حرمت نهادن به فرهنگ‌ها، تعامل و اثر پذیری از ویژگی‌های چنین محیط‌هایی است.

وی با اشاره به اینکه هدف شبکه‌های اجتماعی مجازی فراهم آوردن امکان ارتباط میان افراد به منظور رشد سطح علمی افراد است، گفت: شبکه‌های مجازی امکانی را برای ایجاد ارتباط و گفت‌وگو به اشتراک گذاری اطلاعات عمومی یا حتی خصوصی در قالب عکس، فیلم یا دست نوشته برای افراد فراهم می‌کنند و هدف آن‌ها کمک به بهبود و تسهیل روابط، همکاری و تعامل بین افراد و سازمان‌ها در موضوعات گوناگون است.

این استادیار دانشگاه اصفهان با اشاره به دو بعد فرصت و تهدید شبکه‌های اجتماعی گفت: تهدید این شبکه‌ها ناشی از عدم آگاهی نسبت به چگونگی استفاده از آن‌ها است و ارایه خدمات عمومی و رایگان به مردم برای برقراری بهتر ارتباط را باید به عنوان نکته مثبت شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفت.

برات دستجردی ادامه داد: شبکه‌های اجتماعی ارتباطات همزمان و غیر همزمان را برای کاربران میسر می‌کند و افراد می‌توانند بر اساس علاقه‌مندی‌های خود سایت‌ها یا وبلاگ‌هایی را تأسیس و در ارتباط با موضوعات مختلف دیدگاه‌های افراد را بسنجند که این امر به شکل‌گیری دیدگاه‌های جدید منجر می‌شود.

وی در خصوص نقش شبکه‌های اجتماعی در رشد و آگاهی جامعه گفت: مواردی از قبیل آموزش‌های مجازی، یادگیری الکترونیکی، اشتراک‌گذاری ایده‌های مختلف و گروه‌هایی که برای یک موضوع خاص تدارک دیده شدند در بالا بردن سطح آگاهی جامعه مؤثر است؛ در این شبکه‌ها محدودیت‌های زمانی و مکانی از بین می‌رود و افراد می‌توانند با متخصصان و دانشجویان دانشگاه‌های دیگر بدون صرف هزینه وارد ارتباط و تبادل نظر شوند.

این استادیار دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی در ایران بیشتر از فرصت‌های آن است، اظهار کرد: این مسئله به دلیل ورود دیر هنگام شبکه‌های اجتماعی به ایران نسبت به دیگر کشورها است؛ بنابراین مردم سعی دارند این عقب‌ماندگی از فناوری را با استفاده نامناسب و افراطی جبران کنند و همچنین عدم آگاهی از فلسفه شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی و نبود فرهنگ سازی و عدم اطلاع از کاربردهای درست این شبکه‌ها منجر به نوعی استفاده “دل‌بخواهی” افراد از این شبکه‌ها شده است.

برات دستجردی با اشاره به آسیب‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی که نتیجه استفاده نادرست از این شبکه‌ها است، افزود: نهادهای آموزشی مانند آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و شهرداری‌ها موظف‌اند آموزش استفاده درست از شبکه‌های اجتماعی را در قالب‌های طرح‌های مختلف از قبیل تیزرها و بنرهای تبلیغاتی، پیام‌های کوتاه، آموزش از طریق کتاب‌های درسی و کارگاه‌های آموزشی در سطح مدارس و دانشگاه‌ها به شکل مفید ارائه کنند.

وی با اشاره به اثرات سوء فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی استفاده مفرط از شبکه‌های اجتماعی خاطرنشان کرد: در بعد فردی،‌ استفاده کننده احساس کنترل و تأثیر گذاری بالا در خود احساس می‌کند، میل به محبوبیت و خود شیفتگی در برخی کابران زیاد و منجر به غفلت از دنیای واقعی می‌شود.

این استادیار دانشگاه اضافه کرد: این افراد دچار بحران هویت و ایجاد هویت کاذب برای خود می‌شوند؛ از روابط واقعی دوری می‌کنند که این مسئله در نهایت منجر به انزوا طلبی، افسردگی‌های اینترنتی و اعتیاد به اینترنت می‌شود.

برات دستجردی تصریح کرد: استفاده سوء از فضای مجازی موجب می‌شود فرد از محرک‌های دنیای واقعی فرار ‌کند و به جای روبرو شدن با واقعیات در جامعه و کسب تجربیات جدید وارد محیط‌های مجازی شود، بنابراین هنگام ورود به جامعه نمی‌تواند مسائل را برای خود آنالیز کند و توانایی برخورد با کوچک‌ترین مشکل را از دست می‌دهد.

وی با بیان اینکه استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی افراد را از مناسبت‌های اجتماعی دور می‌کند، ادامه داد: استفاده افراطی از این شبکه‌ها هم‌چنین در بعد فرهنگی باعث تضعیف پایبندی به فرهنگ خانواده و جامعه می‌شود و سردرگمی فرد را در پی دارد.

این استاد علوم تربیتی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه استفاده مفرط از شبکه‌های اجتماعی باعث به وجود آمدن سوءظن میان زوجین می‌شود، گفت: استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند آغاز اختلاف میان زوجین باشد و اگر به موقع ریشه یابی و درمان نشود می‌تواند به جدایی منجر شود.

برات دستجردی به فیلترینگ این شبکه‌ها اشاره کرد و گفت: جایی که افراد هنوز فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی را ندارند و زیر ساخت‌ها کاملا فراهم نشده است، فیلترینگ می‌تواند خط توقفی برای افرادی که فرهنگ استفاده درست را ندارند، باشد؛ البته باید توجه داشت فیلتر شدن تمام سایت‌ها نیز اثرات بدی به دنبال دارد.

پشتیبانی : 05132727070