تاریخچه مقابله قانونی با جرائم فضای مجازی در کشور
لزوم ایجاد و توسعه ساختاری برای برقراری امنیت و محافظت از حریم خصوصی در فضای مجازی تولید و تبادل اطلاعات کشور با توسعه روزافزون زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و افزایش کاربران و استفادهکنندگان از اینترنت، همراه با رشد سایر فناوریهای اطلاعاتی، ارتباطی و مخابراتی نظیر خطوط تلفنهای ثابت و همراه، شبکههای دیتا و ارتباطات ماهوارهای مساله¬ای است که هر روز اهمیت بیشتری می یابد. علاوه بر آن توسعه خدمات الکترونیک در کشور، لزوم پرورش نیرویهای تخصصی و برخورداری از امکانات بازدارنده و امنیتی برای تأمین امنیت و مقابله با جرائمی که در این فضا به وقوع میپیوندند را آشکار میکند.
اینفوگرافی شبکه های اجتماعی سرقت در فضای مجازی
برای آشنایی کاربران شبکه های اجتماعی برخی از مصادیق مجرمانه که مستقیما در قانون جرائم رایانهای پیش بینی نشده است اما بهطور غیرمستقیم با اشاره به مصادیق محتوای مجرمانه ماده ۲۱ در قوانین دیگر می تواند با محتوای مجرمانه مرتبط باشد، بمنظور شناسایی محتواهای مجرمانه و جلوگیری از انتشار و بهاشتراکگذاری آنها در فضای مجازی مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات مجلس شورای اسلامی و شورای شهر در سایت لاین استور قابل ملاحظه خواهد بود
یکی از مهمترین بخشهای موجود در قانون جرائم رایانهای حوزه مرتبط با نقض حریم خصوصی و انجام فعالیتهای بزهکارانه در فضای مجازی است. در زیر به مصادیق نقض حریم خصوصی در شبکههای اجتماعی که در قانون (علیالخصوص قانون جرائم رایانهای) جرمانگاری شده است میپردازیم:
۱- دسترسی غیرمجاز به دادههای رایانهای یا مخابراتی نظیر هک ایمیل یا حساب کاربری اشخاص
۲- شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال در سیستم¬های رایانهای یا مخابراتی نظیر استفاده از نرمافزارهای شنود چتهای اینترنتی
۳- دسترسی غیرمجاز به دادههای سری در حال انتقال در سیستم¬های رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده یا تحصیل و شنود آن
۴- در دسترس قرار دادن دادههای سری در حال انتقال در سیستمهای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده برای اشخاص فاقد صلاحیت
۵- انتشار هجو یا هجویه و یا هرگونه محتوای توهینآمیز در فضای مجازی علیه انتخابات (ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی و بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)
شخصیت و هویت در شبکه هایی مجازی
۶- درج محتوای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی خارج از مدتزمان مقررشده برای فعالیت انتخاباتی (ماده ۵۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده ۴۵ آییننامه اجرایی آن، مواد ۶۶ و ۶۷ قانون انتخابات ریاست جمهوری)
۷- انتشار هرگونه محتوا در جهت تحریک، ترغیب، تطمیع و یا تهدید افراد به خریدوفروش آراء، رأیدادن با شناسنامه جعلی و شناسنامه دیگری، جعل اوراق تعرفه، رأیدادن بیش از یکبار و سایر روشهای تقلب در رأیگیری و شمارش آراء (ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری و ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی)
۸- انتشار هرگونه محتوا در شبکه های اجتماعی جهت ایجاد رعب و وحشت برای رأیدهندگان یا اعضاء شعب (بند ۱۶ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، بند ۱۶ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری)
۹- استفاده ابزاری از تصاویر زنان برای تبلیغات انتخاباتی و یا عدم رعایت شئون اسلامی در انتشار تصاویر مربوط به زنانی که نامزد انتخاباتی میباشند (بند ۱۰ ماده ۶ قانون مطبوعات)
۱۰ -انتشار هرگونه محتوا به جهت توهین، افترا و نشر اکاذیب با هدف تخریب نظام، قوای سهگانه، سازمانهای حکومتی و نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات بهمنظور بهرهبرداری انتخاباتی (مواد ۵۰۰، ۶۹۸، ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی و بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۱۸ قانون جرائم رایانهای)
۱۱- انتشار هرگونه محتوا و مکاتبات دارای طبقهبندی (محرمانه و سری) مرتبط با انتخابات (ماده ۳ قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی، تبصره ۴ ماده ۸۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری و ماده ۳ قانون جرائم رایانهای و بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)
جلوگیری از هک شدن در شبکه های اجتماعی – با این پنج ترفند ضد گلوله شوید!
۱۲- انتشار اخبار کذب از نتایج بررسی صلاحیتها، شمارش آراء، ادعاهای بیاساس پیرامون تقلب در انتخابات یا مخدوشبودن انتخابات بدون دلیل و مدرک (مواد ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی و بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)
۱۳- انتشار هرگونه محتوا به منظور ترغیب و تشویق مردم به تحریم و یا کاهش مشارکت در انتخابات، تجمع اعتراضآمیز بدون مجوز، اعتصاب، تحصن، ادعای غیرواقع مبنی بر توقف انتخابات و یا هر اقدامی که به نحوی موجب اخلال در امر انتخابات گردد (بند ۷ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری و بند۵ ماده ۶ و ۲۵ قانون مطبوعات)
۱۴- تشویش اذهان عمومی، سیاهنمایی و بیان مطالب خلاف واقع علیه کشور، ایجاد اختلافات مابین اقشار جامعه بهویژه از طریق طرح مسائل قومی و نژادی، انتشار هرگونه نتایج نظرسازی و نظرسنجی کاذب در خصوص انتخابات و نامزدهای انتخاباتی (بند۷ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری– مواد ۵۰۰ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی – بند ۴ ماده ۶ قانون مطبوعات- مصوبه شورای عالی امنیت ملی و ماده ۶۴ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)
۱۵- استفاده غیرمجاز از سایتها و وبلاگهای متعلق به دستگاه های دولتی و مؤسسات و نهادهایی که تمام یا بخشی از دارایی و بودجه آنها از اموال عمومی است، بهمنظور تبلیغ له یا علیه نامزدهای انتخابات (مواد۶۲، ۶۸ و ۸۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری، ماده ۵۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)
۱۶- انتشار محتوا با هدف دخالت در امر انتخابات با سمت یا سند مجعول یا به هر نحو غیرقانونی در فضای مجازی (بند ۱۵ و ۱۷ ماده ۳۳ و ۸۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری)
۱۷- انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی کارکنان ادارات، سازمانها، ارگانهای دولتی و نهادها با ذکر سمت خود، له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات در فضای مجازی (مواد ۶۸ و ۸۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری)
کلمات کلیدی : امنیت شبکه های اجتماعی , محتوای مجرمانه , حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی , جرائم رایانه ای , آموزش , تبلیغات در شبکه های اجتماعی , مدیریت شبکه های اجتماعی , Social network advertising , social media marketing