در دنیای امروز و زندگی تعاملی انسان با اینترنت، انسان خدماتی را عرضه و دریافت می کند و به عبارتی در فضای سایبر زندگی می کند. در دنیای واقعی آنچه هویت افراد را می سازد شرایط زندگی، پایگاه اجتماعی و فرهنگی آنان است. اما در محیط سایبر این هویت می تواند به دو شکل هویت مجازی و یا حقیقی شکل بگیر. حضور در دانشگاه الکترونیکی، استفاده از سیستم بانکی الکترونیکی یا خرید کتاب از یک وبسایت فروشگاه مجازی نیازمند هویت حقیقی انسان در این فضاست. در حالیکه بعضی اوقات به دلایلی افراد مایل به پنهان کردن هویت حقیقی خود هستند و با هویتی ساختگی در این فضا زندگی می کنند که از آن به هویت مجازی تعبیر می شود.
مهمترین مشخصه هویت مجازی این است که امکان ناشناخته بودن را برای افراد فراهم می کند و این امر منجر به این می شود که شخص بخشی از هویت واقعی خود را پنهان یا دستکاری کند و از نتایج آن در جهت سوء استفاده بهره گیرد
گاهی حتی ساخت هویت های مجازی جعلی به نام برخی افراد مشهور و صاحبنام در حوزه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و انتساب آنها به شبکه های خاص و انجمن های مشخص در فضای سایبر، به اعتبار مسئولان آسیب وارد می کند که البته در همه جای دنیا با نام “مجرمان سایبری جعل هویت” مطرح است. بعضی هویت مجازی را با موضوع حریم شخصی افراد مرتبط دانسته اند یعنی در صورت داستن هویت مجازی، امکان ردیابی اطلاعات افراد در اینترنت و سایر بانک های اطلاعاتی نیست. بنابراین مطابق نظر بعضی از اندیشمندان چون فرگوسن می توان گفت هویت مجازی با مفهوم گمنامی (Anonymity)تعریف می شود. ورن هیچ معتقد است که مفهوم گمنامی همان بی هویتی فضای مجازی است. مارکس این مفهوم را اینگونه تعریف می کند: گمنامی بدین معناست که افراد مطابق با هفت بعد دانش شناخت، شناخته نشوند. این ابعاد هفت گانه عبارتند از: نام قانونی، موقعیت دقیق جغرافیایی، نام های مستعار قابل اتصال (لینک)، نام های مستعار غیر قابل اتصال، داشتن دانش نسبت به خصوصات فردی آن شخص، رده گروه اجتماعی، علامت شایستگی و عدم شایستگی فرد در مقابل، والاسگمنامی را این چنین معنی می کند. ویژگی های غیر قابل ردیابی در یک ارجاع معین به فردگمنامی یا ویژگی های غیر قابل ردیابی بدین معناست که شخصی غیر قابل شناخت است و هویت او مشخص نیست، به طوریکه می دانیم این فرد وجود دارد ولی نمی دانیم چه کسانی هستند. اعمال و ویژگی هایی از شخص وجود دارد، اما نمی توانیم به وسیله ویژگی ها و خصوصیاتشان آنها را ردیابی کنیم.
گمنامی می تواند به صورت یک اثر حاشیه ای از دنیای مدرن و اجتماعات جدید تلقی شود مانند حضور یک نفر در میان گروهی از افراد، و یا اینکه در سازمان های اجتماعی بزرگ گمنامی را بررسی کنیم که جایگاه های اجتماعی افراد پراکنده است. این گمنامی روی روابط اجتماعی فرد موثر است که میزان پاسخگویی و مسئولیت پذیری افراد را کم می کند. در محیط سایبری دامنه گمنامی افراد بالا می رود و افراد با هویت بیشتر مجازی در این محیط زندگی می کنند.
روشهاي پنهان كردن اطلاعات
1. پاك كردن اطلاعات شخصي در سايت ها: هيچ راهي براي پاك كردن اطلاعات عمومي موجود در اينترنت وجود ندارد. براي نمونه محتويات دفتر تلفنهاي عمومي كه شامل اطلاعات مربوط به كاربران است، همگي در اينترنت موجود است. بااين حال اگر از عضويت در سايتهايي چون facebook، Twitter، MySpace و Linkedln خسته شدهايد، ميتوانيد با كمك Suicide Mashin Web2/0 وارد هر يك از اين سايتها شده و تمام اطلاعات شخصيتان را به طور كامل پاك كنيد.
2. بستن راههاي رديابي اطلاعات: همه ما با قابليتهايي به نام بلاك كردن آشنا هستيم. كمپاني Abine داراي نرمافزاري است كه تمام افرادي را كه شما در اينترنت رديابي ميكنند، شناسايي كرده و هنگامي كه اين افراد ميخواهند اطلاعات موجود در رايانهتان را بدزدند، راه آنها را مسدود ميكند. البته اين راه حل نميتواند براي اطلاعاتي كه در حال حاضر در فضاي اينترنت وجود دارد، امنيتي ايجاد كند، فقط جلوي انتشار بقيه اطلاعات خصوصيتان را ميگيرد.
3. استفاده از سرويس پاكسازي اطلاعات: اگر هدف اصلي شما پاكسازي تمام اطلاعاتي است كه درباره شما بوده و در اينترنت قرار ميگيرد، كمپاني Abine داراي سرويس ديگري به نام DeleteMe است. براي استفاده از اين سرويس ابتدا لازم است شما در اين سايت عضو شده تا كمپاني به طور خودكار تمام اطلاعات شخصي شما را كه سايتهاي جمعآوري اطلاعات از طريق اينترنت گردآوري كردهاند، پاك كند.
البته توجه داشته باشيد كه اين سرويس توانايي پاكسازي اطلاعات شخصي شما را به طور كامل ندارد و تنها ميتواند سايتهايي را كه در فهرست مربوط به سايتهاي گردآورنده اطلاعات شخصي قرار دارند شناسايي كند. همين موضوع باعث ميشود شما با احتياط بيشتري در مواجهه با ديگر سايتها عمل كنيد تا به هيچ عنوان اطلاعاتتان در اختيار سايتهاي اينچنيني قرار نگيرد. براي اين كه اين سرويس بتواند به شما خدمات ارائه كند لازم است شما مشخص كنيد علاقه داريد كدام يك از آدرسهايتان پاك شود؛ چرا كه شما نميتوانيد تمام آدرسهاي مربوط به خودتان را به طور كامل پاك كنيد.
4. پنهان كردن IP آدرسهايتان: در حقيقت برنامههايي طراحي شده است كه ميتواند IP آدرسها را به طور كامل تغيير دهد؛ به طور مثال برنامهاي چون Virtual World Computing’s Cocoon هويت حقيقي شما را استتار كرده و آدرس شما را به عنوان يك Cocoon نمايش ميدهد. Cocoon به شكل يك فيلترشكن هوشمند عمل ميكند، يعني اگر شما از طريق اين برنامه به اينترنت متصل شويد، تنها آدرسهايي كه Cocoon بخواهد نمايش داده ميشود و آدرسهاي حقيقي شما به طور كامل پوشانده خواهد شد.
علاوه بر اينها نرمافزار فوق تمام cookieها را در صورت تمايل در فهرست مربوط به Cocoon account شما قرار ميدهد. براساس ادعاي يكي از طراحان اين برنامه، Cocoon امكان هرگونه دزدي هويت شما هنگام استفاده از شبكههاي WiFi را از بين ميبرد. البته اين نرم افزار اين كار را با كمك رمزگذاري تمام اطلاعات مربوط به شما در مواقع جا به جايي انجام ميدهد.
5. چشم بسته با terms of service موافقت نكنيد: آنچه دلالان اطلاعات در اينترنت به دست ميآورند بايد از طريق منبعي تامين شود. در خيلي موارد كاربران اينترنت با ميل خود اين اطلاعات را در اختيار اين كمپانيها قرار ميدهند.
يكي از روشهايي كه شما با خواست خودتان اطلاعات را در دسترس ديگران قرار ميدهيد، موافقت با terms of service موجود در سايتهاي مختلف است. با اين كار در حقيقت اطلاعات مربوط به شما به افراد ديگري فروخته ميشود. در عمل اگر شما زمان بگذاريد و پيش از توافق با terms of service آنها را بخوانيد، مسلما به هيچ عنوان با چنين درخواستهايي موافقت نخواهيد كرد.
براي نمونه نرمافزاري در سايت Facebook طراحي شده كه داراي امكان sync كردن فهرست تلفنهاي موجود در گوشي تلفن همراهتان با اسامي دوستان شما در فضاي اينترنت است. چنانچه شما از اين قابليت استفاده كنيد، فهرست اسامي و شماره تلفن دوستانتان را در اختيار اينترنت قرار خواهيد داد كه اين كار به خودي خود ميتواند نتايج بسيار خطرناكي را به همراه داشته باشد.
6. ايجاد هويتهاي متفاوت: اگر شما نميتوانيد تمام اطلاعات مربوط به خودتان را از روي اينترنت پاكسازي كنيد، بهتر است از راه حل ديگري استفاده كنيد. در اين روش شما چند هويت متفاوت از خودتان را در اينترنت ايجاد ميكنيد. بهتر است اين هويتها تا حد امكان از يكديگر متفاوت باشد تا به هيچ عنوان كسي نتواند حقيقت اطلاعات مربوط به شما را تشخيص دهد.
براي نمونه چند account مختلف در فيسبوك ايجاد كنيد يا به تمام سايتهايي كه فرمهاي مربوط به اطلاعات شخصيتان را پر كردهايد سر بزنيد و برخي اطلاعات شخصيتان را تغيير دهيد.
7. چيزي را پاك نكنيد، بلكه دوباره بنويسيد: هيچ وقت سعي نكنيد اطلاعات وارد شدهتان را پاك كنيد. بهتر است مواردي را از اطلاعات قبليتان كم يا به آن اضافه كنيد. تمام اطلاعات مربوط به شما به صورت ديجيتال وارد اينترنت ميشود و توسط يكسري از برنامههاي كدگذاري كه به طور دائم به دنبال اطلاعات جديد هستند، كنترل ميشود.
اين برنامهها به صورتي برنامهنويسي شده است كه تمام برنامههاي پاك شده را ذخيره ميكند، ولي فايلهاي تدوين شده يا فايلهايي را كه اسامي مشابهي دارد روي فايلهاي پيشين ذخيره ميكند. شكلهاي قبلي فايلهاي تدوين شده براي مدت زمان چند ماه نگهداري ميشود، ولي در نهايت فايلهاي قبلي به طور كامل پاكسازي خواهد شد.
منابع : cyberculturemortaji – بیتوته