تبلیغات شبکه های اجتماعی | آموزش کسب و کار در شبکه های اجتماعی | تبلیغات تلگرام | تبلیغات اینستاگرام | نمایندگی فروش ممبر فالور آموزش شبکه های اجتماعی | آموزش اینستاگرام | آموزش تلگرام | تبلیغات تلگرام | تبلیغات اینستاگرام | تبلیغات لینکدین | آموزش لینکدین | پنل شبکه های اجتماعی | فروش ممبر | فروش فالور | شبکه های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی از توییتر تا تلگرام و اینستاگرام این روزها بخشی از زندگی روزمره مردم شده است. اگرچه با آمدن یک پیام‌رسان، معمولا دیگری به حاشیه رانده می‌شد یا به گونه‌ای شاهد مهاجرت کاربران آن به شبکه اجتماعی جدیدتر با امکاناتی بیشتر بودیم، با این حال هستند شبکه‌های اجتماعی که به این وضعیت دچار نشدند و همچنان می‌توانند در موضوعات داخلی و خارجی جریان‌ساز شوند. توییتر اگرچه دسترسی آسانی ندارد اما آن قدر بین گروه‌های مختلف رواج پیدا کرده است که در رسانه‌های هر دو جناح سیاسی به همراه هشتگ به تیتر یک بیاید. دلایل محبوبیت این شبکه اجتماعی چیست؟ آینده آن چگونه است؟ جواد افتاده، پژوهشگر رسانه‌های اجتماعی معتقد است که حضور سیاستمداران و خبرنگاران رسانه‌ها در توییتر و توییت کردن اخبار در لحظه، موجب شد تا سرعت انتقال اخبار در این شبکه حتی از رسانه‌های رسمی پیشی بگیرد و کاربران توییتر از جمله مسئولان بدون واسطه با مردم صحبت کنند و در همان زمان بازخورد بگیرند.
توییتر ادامه‌دهنده‌ی روزنامه‌نگاری است
جواد افتاده پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی در توضیح نقش امکانات توییتر در افزایش محبوبیتش در جامعه ی‌گوید: توییتر یک پلتفرم چند سکویی است. این پلتفرم ترکیبی از شبکه اجتماعی و سرویس میکروبلاگینگ(Microblogging) است. به همین دلیل نمی‌توان آن را به تنهایی شبکه اجتماعی یا میکروبلاگینگ دانست. در مجموع توییتر یک رسانه اجتماعی است. جذابیت این سرویس بیشتر به دلیل انتشار لحظه‌ای اخبار و اطلاعات و بازخورد (Feedback) های لحظه‌ای آن است. این خصوصیت توییتر باعث شده تا در بحران‌ها، حوادث، رویدادها و… بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
او ادامه می‌دهد: توییتر چون سرویس میکروبلاگینگ است، ادامه‌دهنده‌ی روزنامه‌نگاری آفلاین و آنلاین می‌شود و اخبار و اطلاعات در داخل آن قرار می‌گیرد. البته جنبه شبکه اجتماعی (Social Network) آن در ایران پررنگ‌تر است. من در پایان‌نامه کارشناسی ارشد ۳۳ هزار کاربر فعال توییتر ایران (که با زبان فارسی توییت می‌کنند) را تحلیل شبکه کردم. به این نتیجه رسیدم که ایرانی‌ها در توییتر هم با هم چت می‌کنند یعنی همبستگی اجتماعی ایرانی‌ها در توییتر خیلی زیاد است. ایرانی‌ها به جای این که مانند جاهای دیگر دنیا کار اخبار و اطلاع‌رسانی انجام دهند، چت می‌کنند. البته من چند رسانه اجتماعی (Social Media) دیگر مثل تلگرام هم بررسی کردم. در این رسانه اجتماعی گروه‌ها خیلی فعال هستند. تلگرام یک اپلیکیشن پیام‌رسان است که در دنیا بیشتر جنبه شخصی دارد، ولی در ایران تبدیل به شبکه اجتماعی شده است که افراد در گروه‌ها با هم چت می‌کنند.
رسانه‌های رسمی صداهای مختلف جامعه را منعکس نمی‌کنند
نویسنده کتاب «تحلیل شبکه‌های اجتماعی» در ادامه به دلایل محبوبیت توییتر در میان کاربران می‌پردازد و می‌گوید: بُعد شبکه اجتماعی این ابزارها در ایران و کشورهای جهان سوم بیشتر است که به دلایل مختلفی از جمله بحث آزادی بیان، عدم انعکاس صداهای مختلف جامعه توسط رسانه‌های رسمی و … است. به همین خاطر است که مردم خودشان در این فضاها شروع به حرف زدن می‌کنند. حرف‌هایی که مردم در مکان‌های غیر رسمی می‌زنند و در رسانه‌ها شنیده نمی‌شود، در شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر، اینستاگرام و حتی تلگرام مطرح می‌شود. دلیل دیگر استفاده این ابزار می‌تواند کم بودن سواد رسانه‌ای باشد. به عبارتی مردم نمی‌دانند از کدام ابزار برای چه کاری بهتر می‌توانند استفاده کنند مثلا وقتی می‌خواهید از شبکه اجتماعی استفاده کنید باید به سمت فیس بوک رفت یا وقتی بخواهید چت کنید باید به سمت ابزارهایی مثل گوگل تاک (Google Talk) رفت.
اهمیت استفاده از شبکه های اجتماعی برای مدیر عامل ها
شبکه‌های اجتماعی، نماینده‌ی نهادهای مدنی
او ادامه می‌دهد: نکته بعدی کم بودن نهادهای مدنی مختلف در جامعه است. وقتی نهادهای مدنی نتوانند در جامعه فعالیت کنند و حرف خود را بزنند و تفکرهای مختلف کمتر امکان بروز پیدا کند، شبکه‌های اجتماعی تبدیل به نمایندگی نهادهای مدنی می‌شوند. به عنوان مثال، در قضیه‌ی اعتراضات خانه سینما، خانه سینما به عنوان یک نهاد مدنی پشت معترضان ایستاد. در قضایایی مثل پاشایی و… می‌بینیم وقتی نهاد مدنی وجود ندارد تا این‌ها را نمایندگی کند شبکه اجتماعی نقش نهاد مدنی را بازی می‌کند.
توییتر، منبع تولید محتوا در ایران
افتاده به راه‌های ارتباط با توییتر و تأثیر آنها در جذب کاربران ایرانی اشاره می‌کند و می‌گوید: اگرچه توییتر در ایران فیلتر است ولی به عقیده من قوی‌ترین رسانه‌ای است که در آن تولید محتوا صورت می‌گیرد. می‌بینیم محتوای تولید شده در توییتر هم به سمت کانال‌های تلگرامی، صفحه‌های اینستاگرام و حتی رسانه‌های رسمی کشیده می‌شود. به عبارتی از توییتر به عنوان یک منبع تولید محتوا استفاده می‌شود. این باعث می‌شود یک سری افراد که اصلاً کاربر توییتر نیستند، وارد آن شوند و از آن استفاده کنند. از وقتی توییتر فارسی در تلگرام پررنگ شد، توییتر پرطرفدارتر شد و افراد زیادی در آنجا تولید محتوا می‌کنند. از طرف دیگر این رسانه‌ها به عنوان رسانه‌های جایگزین توییتر محسوب می‌شوند، چون وقتی مردم به راحتی نمی‌توانند از آن استفاده کنند، رسانه‌های دیگر به عنوان رسانه‌های جایگزین به توییتر کمک می‌کنند تا محتواها دیده شود.
توییتر ابزاری کمپین‌ساز است
این پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی به کمپین‌های توییتری و تأثیر آنها در مطرح شدن آن اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: بحث کمپین‌های اجتماعی و اعتراضی در توییتر هم مسئله مهمی است. از جمله کمپین اعتراضی مثل کمپین‌های مختلف مردم برای خلیج فارس، حمایت از روحانی و … . بنابراین توییتر ابزاری است که کمپین‌ساز است و کمک می‌کند تا صدای مردم بیشتر انعکاس پیدا کند. هیچ ابزار دیگری این قابلیت را مانند توییتر ندارد تا باعث شوند صدای مردم، همبستگی اجتماعی و وحدت مردم در تمام دنیا انعکاس پیدا کند. شما می‌دانید وقتی مبحثی در توییتر ترند (Trend) می‌شود، تمام رسانه‌های رسمی، آنلاین، آفلاین و… به بررسی این نکته می‌پردازند که چرا این مسئله در دنیا ترند شده است. رسانه‌های دیگر سوار این موجی که توییتر راه انداخته می‌شوند و از آن استفاده می‌کنند و صدای مردم در رسانه‌های رسمی و غیر رسمی شنیده می‌شود.
فضای تعاملی در شبکه‌های اجتماعی دیگر هم وجود دارد اما چرا در بین این شبکه‌ها توییتر محبوب شده است و کاربران برای بیان نظر و مطالبات خود وارد این فضا می‌شوند؟ افتاده پاسخ می‌دهد: فیس بوک برای ایرانی‌های داخل ایران تبدیل به قبرستان شده است و در داخل ایران مردم خیلی کم از فیس بوک استفاده می‌کنند. نقشی که فیس بوک در ایران ایفا می‌کرد، الآن شبکه‌های دیگر مثل تلگرام، اینستاگرام و … ایفا می‌کنند. کاربران در توییتر محتوای تولیدی خودشان را منتشر می‌کنند و خیلی کم پیش می‌آید متنی را کپی کند. به همین دلیل مطلب کاربر دیگر را یا ریتوییت (retweet) می‌کنند، یا لینک آن را می‌گذارند. تعاملات در توییتر خیلی بیشتر است. به عبارتی مسئله شیر (share)کردن و محتوای مؤلف بین کاربرها در توییتر خیلی مهم و جدی است. به همین دلیل من مطمئن هستم که توییتر هیچ وقت جایگاهش را از دست نمی‌دهد و آن را حفظ می‌کند. البته چند سال پیش گوگل ریدر (Google Reader) نقش توییتر را در آن زمان ایفا می‌کرد.
حضور خبرنگاران و سیاستمداران در توییتر پر رنگ است
او در پاسخ به این سوال که چرا گوگل ریدر مورد توجه مردم قرار نگرفت، می گوید: به دلیل جریان محتوا. پایه‌ی توییتر بر روی محتوا است. در آن سرویس {گوگل ریدر} مردم می‌توانستند محتواهای مختلف را بدون محدودیت و فیلترینگ برای یکدیگر به اشتراک بگذارند و نظرشان را هم بر روی آن محتوا بدهند و در کنار آن هم شبکه دوستانشان را داشته باشند. سرویسی که بتواند این کار را برای کاربر ایرانی راحت‌تر کند جذابیت بیشتری دارد. در توییتر هم این مسئله صدق می‌کند. توییتر در سال ۲۰۰۶ در دنیا به وجود آمد، از سال ۸۸ در ایران خیلی پرکاربرد شد و در همان زمان هم فیلتر شد. در آن زمان گوگل ریدر چون فیلتر نبود نقش توییتر را ایفا می‌کرد. ولی با توجه به اینکه پایه‌ی توییتر بر اساس محتوای تولیدی است بیشتر مورد توجه قرار گرفته و خبرنگارهای خارجی و داخلی، سیاستمداران و مردم هم از آن استفاده کنند. نمونه آن آقای ترامپ است که شخصا حساب توییتر خود را مدیریت می‌کند و جریان‌های بزرگی را در دنیا ایجاد می‌کند و از آن استفاده می‌شود.
هزینه‌های توییتر از درآمد آن بیشتر است
این پژوهشگر شبکه های اجتماعی در بیان پیش بینی آینده توییتر می‌گوید: مشکل اساسی این شبکه، روش‌های درآمدی آن است. هزینه‌های نگهداری توییتر خیلی بالا است و بعد از چند سال از شکل‌گیری آن هنوز میزان درآمدی که از آن کسب می‌کند، هزینه‌های آن را پوشش نمی‌دهد. احتمالا توسط یکی از کمپانی‌های بزرگ مثل گوگل یا اپل خریداری و مشکل بخش هزینه‌ای آن هم برطرف می‌شود. در رسانه‌های اجتماعی سرویس‌هایی که براساس نیاز مخاطب تغییر می‌کنند و ابزار جدیدی ارائه می‌دهند خیلی مهم است. به عنوان مثال در توییتر بخش‌هایی از آن توسعه پیدا کرده و قبلا لایک نداشت و به آن اضافه شد و بخش‌های جدید دیگری هم به آن اضافه شده است. بنابراین نگرانی من فقط در بخش تامین هزینه‌های توییتر است، چون به عقیده من در بخش های دیگر موفق عمل کرده است. توییتر برخلاف رسانه‌های اجتماعی دیگر کاربرانش فعال هستند و دائماً در حال توییت کردن هستند.
با توجه به فیلتر بودن توییتر، آیا این شبکه اجتماعی می‌تواند در آینده همچنان رسانه محبوب باقی بماند؟ افتاده با ابراز این عقیده که فیلتر بودن توییتر در داخل ایران بیشتر صدمه می‌زند، پاسخ می‌دهد: واقعیت این است که فیلتر بودن توییتر هیچ کمکی به جامعه ما نکرده است. به این علت که از کمپین‌های اجتماعی و خیرخواهانه که به دولت و حاکمیت ایران کمک می کند، جلوگیری شده است و اجازه داده نشده تا افراد بیشتری در این شبکه بتوانند صدای ملت ایران را به مردم دنیا برساند. به نظر من در آینده نه چندان دور فیلتر توییتر در ایران برداشته می شود و توییتر هم مانند سایر رسانه‌ها آزاد می شود. به نظر من اگر دوباره توییتر در دستور کار کارگروه فیلترینگ برود اعضا به فیلتر نبودن توییتر رای می‌دهند.
او با اشاره به حضور و فعالیت مسئولان در توییتر می‌گوید: شاید به جرأت بتوان گفت توییتر لحظه‌ای‌ترین رسانه ممکن در دنیا است و قدرت لحظه‌ای بودن آن باعث شده تا همه در آن فعالیت کنند و صدایشان شنیده شود. البته حضور مسئولان و فعالیت‌شان در این رسانه و حتی تیک رسمی گرفتن صفحه آنها هم مؤثر است. تقریباً همه خبرنگاران سیاسی دنیا توییت‌های آقای ظریف را دنبال می‌کنند. این قدرت توییتر است که اولا بین‌المللی است و محلی نیست، دوم این که جریان رسانه‌ای دنیا هم از این موضوع تبعیت می‌کند. به عنوان مثال، آقای ترامپ موضوعی با عنوان دیپلماسی توییتر را خیلی گسترش می‌دهد و رسانه‌های رسمی را کنار گذاشته و مستقیم با مردم از طریق توییتر صحبت می‌کند. رسانه نماینده افکار عمومی است. یعنی ما باید با رسانه صحبت کنیم تا آنها این صحبت‌ها را به مردم منتقل کنند. ولی می‌بینم در توییتر این نمایندگی افکار عمومی حذف می‌شود و کاربر یا مقام مسئول به عنوان یک رسانه، مستقیم با مردم صحبت می‌کند و در همان لحظه از طرف کاربران بازخورد می‌گیرد.
انتشار محتوا در توییتر Twitter
توییتر، مکمل رسانه‌های چاپی
با وجود شبکه‌های اجتماعی، آینده‌ی روزنامه‌نگاری چاپی را چگونه می‌بینید؟ افتاده پاسخ می‌دهد: همیشه بحث جایگزینی مطرح است که رسانه‌های جدید جایگزین رسانه‌های قدیمی می‌شوند. ولی در حال حاضر این رسانه‌های جدید نقش مکمل دارند. توییتر به روزنامه واشنگتن پست، شرق و … کمک می‌کند تا محتوای این روزنامه‌ها بیشتر دیده شود. البته به شرطی که این روزنامه‌ها از توییتر استفاده کنند. اینکه صداوسیما از آن استفاده نمی‌کند، مشکل از خود صداوسیما است، چرا که توییتر این امکان را دارد تا این رسانه هم از آن استفاده کند. همان‌طور که CNN در این شبکه فعالیت می‌کند. بنابراین در حال حاضر توییتر به عنوان ابزار مکمل رسانه‌های آفلاین، آنلاین، رسمی و غیر رسمی فعالیت می‌کند.
او ادامه می‌دهد: من به شخصه دیگر روزنامه چاپی نمی‌خرم و اکثرا آنلاین مطالعه می‌کنم. در دنیا نسخه چاپی در حال کم رنگ شدن است ولی در داخل ایران با توجه به این که جریان قدرت از رسانه‌های سنتی بیشتر اثرپذیر هستند، فعلا جایگاه رسانه‌های سنتی حفظ شده است. البته کمپین‌ها و صداهای مختلف در رسانه‌های آنلاین هم باعث شده تا نگاه رسانه‌های سنتی هم به سمت آنها جذب شود.
منابع:رسانه های اجتماعی,گرف تیم
