سیاست متأثر از شبکه های اجتماعی

داغ از شبکه های اجتماعی یه کامنت بزار 652 بازدید

شبکه های اجتماعی امکان برقراری ارتباطات جدید و تعاملات را بین افراد مختلف در سراسر جهان فراهم آورده‌اند. مخفی ماندن هویت کاربران در این شبکه‌ها، به آن‌ها امکان می‌دهد تا بدون ترس از شناخته شدن یا طرد شدن در رابطه با موضوعات مختلف اظهارنظر کنند و عقاید خود را بروز دهند.

سلام به دوستان همیشگی لاین استور؛ مشاور و مجری آموزش و تبلیغات در شبکه های اجتماعی؛ شبکه‌های اجتماعی با داشتن امکانات متنوع و بدون محدودیت، زمینه‌ای را فراهم کرده‌اند تا مخاطبان غیرفعال رسانه‌ها، به مخاطبانی فعال تبدیل ‌شوند. به همین دلیل توانسته‌اند بیش از ۸/۳ میلیارد نفر را تا سال ۲۰۱۹ جذب نماید.

امروزه شبکه‌های اجتماعی فقط ابزاری برای برقراری ارتباط و دریافت اخبار و اطلاعات و یا وسیله‌ای برای سرگرمی نیستند، بلکه رسانه‌هایی هستند که ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی ازجمله فرهنگ، اقتصاد، سیاست و ساختارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهند.

انتخاب ترامپ در سال ۲۰۱۶، ناآرامی‌های پس از انتخابات جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۸، انقلاب‌های تونس در سال ۲۰۱۰، همگی متأثر از فعالیت کاربران شبکه‌های اجتماعی بوده‌اند.

شبکه های اجتماعی فرصت مناسبی را برای سیاست‌مداران فراهم می‌کند تا با مخاطبان، طرفداران و رأی‌دهندگان به تعامل بپردازند. البته هنوز در بسیاری از کشورها، از این ابزار برای تبلیغات وسیع انتخاباتی و تعاملی با مخاطبان استفاده نمی‌شود.

درصورتی‌که استفاده صحیح از این شبکه‌ها می‌تواند مشارکت سیاسی و انتخاباتی را مخصوصاً در نسل جوان که فعالیت زیادی در این شبکه‌ها دارند، افزایش دهد. شبکه‌های اجتماعی مجازی به آسانی اطلاعات وسیعی را در اختیار مردم قرار می‌دهند، بدون این‌که دولت‌ها بتوانند این اطلاعات را در انحصار خود درآورند. در نتیجه، این امر در مقیاس جهانی، باعث تغییر در حوزه سیاست و قدرت دولت‌ها و نیز محدود شدن حاکمیت دولت ها می شود.

تمام این موارد نشان از تاثیرگذاری عمیق شبکه‌های اجتماعی بر مسائل سیاسی در سراسر جهان دارد. در این مقاله به بررسی اثرات شبکه های اجتماعی بر مسائل مختلف سیاسی می‌پردازیم.

تاثیر بر مشارکت سیاسی مردم

به طور کلی شبکه های اجتماعی که مهم‌ترین رسانه برای برقراری بین ارتباط هستند، افراد را بسوی مشارکت و همکاری دعوت می کنند. تنوع اخبار و مطالب موجود در شبکه های اجتماعی باعث می‌شود تا افراد به منابع اطلاعاتی بیشتری دسترسی داشته باشند.

دسترسی به منابع اطلاعاتی متنوع، در کنار تعاملی بودن این شبکه‌ها باعث می‌شود تا کاربران به مسائل گوناگون ورود پیدا کرده و اظهارنظر کنند. یکی از مسائل جذاب و با اهمیت برای مردم بحث در رابطه با مسائل سیاسی است که در کوچه و بازار و محل کار و حتی در زمان تفریح و دورهمی های فامیلی نیز به آن می‌پردازند.

تعامل اجتماعی و دسترسی به اطلاعات زیاد، بحث‌های سیاسی را برای کاربران این شبکه ها جذاب ‌تر می کند، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از طریق تعامل با دیگر کاربران در این شبکه ها و با مطالعه منابع مختلف، به اطلاعات وسیع تری در حوزه مسائل سیاسی دست پیدا کنند.

مطالعات نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی تأثیر مثبتی بر افزایش مشارکت سیاسی کاربران دارند. منظور از مشارکت سیاسی، حضور در پای صندوق‌های رأی، تظاهرات، میتینگ و فعالیت‌های حزبی و انجمنی، حضور در سخنرانی‌ها و فعالیت‌های انتخاباتی و طرفداری از جناح سیاسی خاص است.

شبکه های اجتماعی این پتانسیل را دارند که اگر به شیوه صحیح استفاده شوند، زمینه افزایش مشارکت سیاسی مردم را فراهم کنند.

پیشهاد مطالعه :

بازاریابی در سایت ها بهتر است یا در شبکه های اجتماعی؟

تاثیر بر اقتدار دولت ها

امروز حمایت از جریان سیاسی خاص یا افشای عملکرد مسئولان و سیاست های آن‌ها یکی از مهم‌ترین کاربردهای شبکه‌های اجتماعی در بعد سیاسی است. البته اینکه این شبکه‌ها تحت کنترل چه افراد یا گروه‌های خاصی باشند، نتایج متفاوتی حاصل می شود.

برخی از دولت‌های خارجی برای تأثیرگذاری بر افکار دیگر ملت‌ها و کنترل افکار عمومی جوامع موردنظر خود، از این شبکه ها سوءاستفاده می کنند. آن‌ها برای جریان سازی و قرار دادن ملت‌ها در مقابل دولت و حکومت های کشور شان از این شبکه‌ها بهره‌برداری می‌کنند.

ترویج بی‌اعتمادی و بدبینی به نظام سیاسی و دولت، تضعیف وجهه دولت نزد مردم و کاهش انگیزه مشارکت سیاسی از مواردی است که دولت‌های متخاصم با استفاده از شبکه های اجتماعی برای تأثیرگذاری بر دیگر دولت ها استفاده می‌کنند.

از این‌رو شبکه های اجتماعی نیازمند مدیریت داخلی هستند تا دولت‌ها بتوانند از این شبکه‌ها و فرصت‌های موجود در آن ها در جهت پیشرفت های سیاسی استفاده کنند و از نفوذ و تاثیرگذاری منفی دیگر دولت ها جلوگیری نمایند.

از سوی دیگر مردم هرکشوری می‌توانند از این شبکه‌ها برای نقد کردن فعالیت مسئولان دولتی استفاده کنند. راه‌اندازی کمپین جهت مطالبه گری مردم از دولت، از جمله مواردی استفاده از شبکه‌های اجتماعی است که در کشور ما نیز در سال های اخیر پررنگ شده است.

افراد جامعه از طریق این شبکه‌ها می‌توانند صدای خود را به گوش مسئولان برساند و بر تصمیمات آن‌ها اثرگذار باشند. اثرگذاری شبکه‌های اجتماعی باعث احتیاط سیاست‌مداران در هنگام تصمیم‌گیری و عملکرد آن‌ها می‌شود. این تاثیرات می‌تواند مقامات دولتی را وادار کند تا درباره عملکرد خود شفاف‌سازی کرده و به مطالبات مردم کشورشان پاسخ‌گو باشند.

بعلاوه حضور مردم در شبکه‌های اجتماعی و بیان دیدگاه و عقیده در مورد موضوعات خاص، به سیاست‌مداران و احزاب کمک می‌کند تا به آسانی با مردم تعامل داشته باشند و به سرعت دریابند که مردم چه پاسخی نسبت به دیدگاه‌های آنان دارد. درنتیجه سیاست‌مداران نیاز به هزینه‌های سنگین برای مشاوره و نظرسنجی برای اطلاع از نظرات و دیدگاه های مردم ندارند.

تاثیر بر شکل گیری جنبش های سیاسی

امروز شبکه های اجتماعی بیش از گذشته افراد را وارد عرصه عمومی کرده‌اند. این شبکه‌ها با سرعت زیادی می توانند، جنبش‌های سیاسی را شکل دهند. شبکه های اجتماعی به‌ آسانی قابل کنترل نیستند و هویت افراد نیز در آن‌ها مخفی می ماند، اطلاعات وسیعی در اختیار کاربران قرار می گیرد و افکار و عقاید به راحتی به اشتراک گذاشته می شوند.

در واقع در این شبکه‌ها هیچ مسئله‌ای از چشم افراد و گروه‌ها پنهان نمی‌ماند و کاملاً جنبه شفاف و شیشه‌ای دارند. افراد و گروه های مختلف از ویژگی‌های شبکه های اجتماعی برای دستیابی به اهداف و انگیزه‌های خود استفاده می‌کنند.

جنبش های جدید نیز از امکانات بی‌شمار این شبکه ها، برای تحقق اهداف خود بهره‌برداری می‌کنند. بدون مرز بودن شبکه های اجتماعی فضای مجازی، کاهش هزینه اقدامات، تامین راحت امکانات و عوامل مورد نیاز برای اقدام، انعکاس جهانی جنبش، امکان هماهنگی لحظه‌ای با ضریب اطمینان بالا و امکان جذب حامیان از سراسر جهان از مهم‌ترین دلایلی است که باعث می شود شبکه های اجتماعی برای انقلاب‌ها و جنبش‌های جدید مورد استفاده قرار بگیرند.

تشکیل جنبش سیاسی در کشور تونس در سال ۲۰۱۰ از طریق شبکه های اجتماعی، مثال بارزی از اثرات این شبکه‌ها بر شکل‌گیری جنبش‌های سیاسی است. انقلاب تونس با خودسوزی شخصی به نام محمد بوعزیزی در مقابل شهرداری شهر سیدی بوزید تونس، به علت اینکه ماموران شهرداری، گاری سبزی فروشی وی را تصاحب کردند و او را تحقیر کردند، شروع شد و با مرگ بوعزیزی پس از چند هفته در بیمارستان، شعله ور تر شد.

محمد بوعزیزی با این کار مکتب خودسوزی فیسبوکی را تاسیس کرد. بر اساس روایتی، او قبل از خودسوزی، پیامی را برای مادرش در فیسبوک گذاشت: «مادر من دارم می روم مسافرت، سرزنش فایده ندارد، در راه گم شده ام، اگر سخن تو را گوش ندادم، مرا ببخش، زمانه را ملامت کن و مرا نه. رفتن من بی بازگشت است. گریه نکردم و از چشمانم التماس نکردم. سرزنش فایده ندارد… من میروم و امیده که فراموش شوم».

عده‌ای از جوانان تونسی با راه‌اندازی یک صفحه فیس‌ بوک و تبدیل آن به منبع اصلی اخبار اعتراض و تظاهراتی که پس از خودسوزی بوعزیزی شکل گرفته بودند، به سرنگونی دیکتاتور این کشور کمک زیادی کردند.

یکی از سازندگان اصلی این صفحه یک ماه بعد از خودسوزی بوعزیزی، عنوان کرد که روزی ۱۸ ساعت را برای اداره کردن این صفحه و انتشار اخبار، عکس و ویدئوهای اعتراض‌های مردم اختصاص می‌داده است. به دنبال اقدام بوعزیزی، افراد دیگری نیز در کشورهای مختلف اقدام به خودسوزی و انتشار آن در شبکه اجتماعی فیس‌بوک و توییتر کردند.

به نظر کارشناسان اقدام بوعزیزی و تقلید هم ‌قطارانش در تونس و دیگر کشورها و استفاده سازمان‌یافته از شبکه‌های اجتماعی، عامل اصلی سرایت انقلاب تونس از شهر سیدی بوزید، به دیگر شهرهای تونس و سقوط حکومت بن‌علی بوده است.

این انقلاب که در سایه شبکه های اجتماعی شکل گرفت و به نتیجه رسید، در ظرف کمتر از ۲ ماه طومار حکومت ۲۳ ساله بن‌علی را درهم پیچید. اهمیت رسانه‌های خبری و به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک و توئیتر در شعله‌ور کردن خشم مردم، باعث شد تا از این انقلاب به‌ عنوان «انقلاب توئیتری» و یا «ویکی انقلاب» نام ببرند.

تاثیر بر انتخابات

امروزه شبکه های اجتماعی بر کارزارهای سیاسی و انتخاباتی نیز به شدت اثرگذار هستند. بر اساس مطالعات انجام شده، توانایی بیان عقاید و دیدگاه های سیاسی، نقش مهمی برای شبکه های اجتماعی در کارزارهای انتخاباتی ایفا می کند.

اهمیت شبکه های اجتماعی و تاثیر آن بر سیاست به حدی است که توانسته، بر سرنوشت انتخابات آمریکا در سال ۲۰۱۶ تاثیرگذار باشد و در حالی که هیلاری کلینتون حدود ۳ میلیون رأی از ترامپ جلوتر بود، رد نهایت و با اثرگذاری شبکه های اجتماعی، ترامپ فقط با چند هزار اختلاف برنده انتخابات شد.

بسیاری عامل پیروزی «دونالد ترامپ» در چهل و پنجمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را شبکه‌های اجتماعی ازجمله توئیتر و فیس بوک عنوان می‌کنند، در حالی که قبل از فعالیت شبکه های اجتماعی، طبق نظرسنجی ها، مردم آمریکا مخالف انتخاب ترامپ بودند.

تحلیلگران رسانه‌ای معتقدند فیس‌بوک با میدان ‌دادن به شایعات، خبرهای جعلی و اطلاعات مخدوش، راه را برای پیروزی ترامپ هموار کرده است. با توجه به گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و دست یافتن گردانندگان این شبکه‌ها به حجم عظیمی از اطلاعات شخصی، می توان گفت که شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک، به شکل بی‌سابقه‌ای می‌توانند الگوهای رفتاری و شخصیتی افراد و جوامع را مشخص یا حتی به آنها قالب جدیدی بدهند.